Türkiye’nin hemen her şehrinde olduğu gibi Kilis ilinin de kendine has yöresel lezzetleri bulunmaktadır. Sebze yemeğinden et yemeğine, salata çeşitlerinden tatlılarına kadar Kilis, kendini diğer şehirlerden ayırmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Kilis ili, bulunduğu coğrafi şartlar itibariyle zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.

Kilis mutfağı, Kilis’in konumu gibi ara bir noktadadır. Suriye tatları ile Antep lezzetleri arasında gider gelir. Ama Kilisliye sorarsanız Kilis yemekleri Halep mutfağına da, Antep mutfağına da benzemez, çok özeldir ve güzeldir. Gerçekten de Kilis mutfağı, Halep ve Antep esintileri taşısa da, kendine has, farklı bir mutfaktır. Komşu kentlerdeki ile aynı adı taşıyan bir yemek bile Kilis’te biraz farklıdır.

Kilis yemeklerinin ana malzemelerini et ve bulgur oluşturur. Sebze yemekleri bile etli, bulgurlu olur. Kış için hazırlanan kuruluklar tüm yörede olduğu gibi Kilis mutfağında önemli bir yer tutar. Kuruluklarla yapılan dolmaların yeri bambaşkadır. Firikli, bulgurlu, pirinçli içlerle doldurulan patlıcan, acur, kabak, havuç, dolma çeşitleri, lahana, yaprak sarmaları verilen emeğin hakkını veren lezzetlerdir. Mumbar dolmasının yeri ise Kilisli için apayrıdır. Dolmalar kadar içli köfte çeşitleri de Kilis mutfağına damgasını vurur. Köftenin etli etsiz her türlüsü yapılır. İçli köfteden başka çiğ köfte, mercimek köftesi, zeytli (zeytinyağlı) köfteler, fırın köfteler, şiş köfteler saymakla bitmez. Kebaplar da yemekler de acı, tatlı biber, tarçın, kimyon, kuzbara (kişniş) gibi baharatlarla tat kazanır. Tencere yemekleri de çeşit çeşittir. Özetle yoğurtlu yemekler, salçalı, sulu yemekler, musakkalar, bastırmalar derken Kilis mutfağı anlatmakla bitmez. Katmer, künefe, billuriye gibi tatlılar ziyafete son noktayı koyar.

Kilis’in konumu, Kilis mutfağını şekillendiren önemli bir etmendir. Bağlar, zeytinlikler, tahıl ambarı ovalar Kilis’in geleneksel ürünlerinin kaynağıdır. Oylum höyük kazılarında yapılan araştırmalar, Antep fıstığı, üzüm, zeytin, baklagiller ve çeşitli buğday türlerinin tarımının çok eski çağlara dayandığını göstermiştir. Bağlardan gelen üzümlerle yapılan pekmez çeşitleri ve şireden yapılan tatlılar Kilis’in geleneksel lezzetleri arasında öne çıkar. ‘Yaş pekmez’, ‘Sıcak pekmez’ ve ‘Gün pekmezi’ olmak üzere üç tür pekmez üretilir. Özellikle ‘Gün pekmezi’ kentle özdeşleşmiştir. Şireden yapılan cevizli sucuk, muska, dilme, kesme, tatlı tarhana gibi tatlı lezzetler ile kuru üzüm türleri Kilis’in geleneksel ürünleri arasındadır. Zeytin ve zeytinyağı da bölgenin en nadide lezzetlerindendir.

Bir zamanlar Hitit, Asur, Roma ve Bizans medeniyetlerinin hüküm sürdüğü bu coğrafya, Mercidabık savaşı sonunda Osmanlılara katılmıştır ve 1995 yılında da Gaziantep’ten ayrılarak il olmuştur. Kilis’te zeytincilik ve bağcılık gelişmiştir. Hatta bir rivayete göre, yeni doğan çocuklar ilk önce zeytin ağacıyla tanışırlarmış. Kilis ovası ve çevresi zeytinliklerin en yoğun olduğu bölgedir. Fakat son zamanlarda bağcılık, zeytinciliğin önüne geçmiştir.

Güneydoğu Anadolu’da yetişen Urumu üzümü Kilis’te de yetişiyor. Taze sofralık olarak tüketilmeyen bu üzüm çeşidi daha çok işlenip pekmez yapılarak kullanılmakta ya da kurutularak değerlendirilmektedir. Yörede küçük çapta meyvecilik ve antepfıstığı üretimi var. Bunların dışında yemek kültürüne değinmek gerekirse, Kilis mutfağı; Güneydoğu Anadolu, Halep ve Gaziantep etkisi taşımaktadır.

Genel olarak yöre mutfağına baktığımızda yemeklerde çoğunlukla koyun eti, tahıl ve bakliyat kullanılmaktadır. Yörede sadeyağ (sarı yağ), zeytinyağı ve kuyruk yağı bolca tüketilmektedir.

Yöre mutfağında yemekler bol baharatlı, ekşili (nar, sumak ve koru ekşisi) ve bol salçalı yapılmaktadır. zahter, zeytin ekşileme (siyah ya da yeşil zeytine kırmızıbiber, kekik ve nar ekşisi eklenerek yapılır), attun zeytin (Kilis’e özgü bir siyah zeytin çeşidi), gerebiç ve bayram kahkesi ise Kilis mutfağının vazgeçilmezleridir.